Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2008

Ισοκράτης

Μέσα σε μία μέρα εκατοντάδες ιστολόγια έχουν δημοσιεύσει το άρθρο του κ. Σαραντάκου με το οποίο νομίζει (ή προσπαθεί να κάνει τους άλλους να νομίζουν) ότι ξεσκεπάζει τον "μύθο "για τα λόγια του Ισοκράτη.

Τι κάνει λοιπόν ο κ. Σαραντάκος; Απομονώνει την παράγραφο 20 του Αεροπαγίτικου λόγου και μας λέει ότι βρήκε διαφορές, ΑΓΝΟΩΝΤΑΣ ότι ΠΟΤΕ δεν έγραψε ΚΑΝΕΙΣ ότι το συγκεκριμένο πάρθηκε από την παράγραφο 20!

Η παράγραφος 20 λοιπόν στα Νέα Ελληνικά για να μην κουράζω (τα αρχαία στα σχόλια) είναι:

Οι διοικούντες δηλαδή εκείνο τον καιρό (αναφέρεται στον Σόλωνα και τον Κλεισθένη), δεν ίδρυσαν πολίτευμα που θα έχει μεν όνομα κοινότατο και ωραίο, αλλά δεν θα φαίνεται στην εφαρμογή του ως τέτοιο σε όσους το ζουν, ούτε ίδρυσαν πολίτευμα το οποίο εκπαίδευε τους πολίτες ώστε να θεωρούν την ακολασία δημοκρατία, την παρανομία ελευθερία, την αυθάδεια ισονομία, ευτυχία το να πράττη ο καθένας ότι θέλει, αλλά ίδρυσαν πολίτευμα το οποίον με το να μισή και να τιμωρή τους συγκεκριμένους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και σωφρονέστερους.

Έτσι λοιπόν ΝΟΜΙΖΟΥΝ ότι κάνουν την μεγάλη αποκάλυψη. Πανηγυρίζει λες και ανακάλυψε τον τροχό ο κ. Σαραντάκος: "Μ’ άλλα λόγια, ο Ισοκράτης δεν μίλησε για «δημοκρατία που αυτοκαταστρέφεται». Αυτό είναι προϊόν ερμηνείας, για να μην πω προϊόν φαντασίας. Όπως προϊόν φαντασίας, που καμιά σχέση δεν έχει με το πραγματικό ρητό του Ισοκράτη, είναι και η ατάκα ότι η δημοκρατία «κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας». Για άλλη μια φορά, οι ελληναράδες χρησιμοποιούν τους αρχαίους όπως ο μεθυσμένος τον φανοστάτη: όχι για να φωτίσουν το δρόμο τους, αλλά για δεκανίκι που θα στηρίξει τα σαθρά τους επιχειρήματα".

Πανηγυρίζει λοιπόν επειδή μέσα στην παράγραφο ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΥ ΕΙΠΕ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ βρήκε μόνο (;) τα τέσσερα από τα έξι σημεία που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Και από την χαρά του ξεχνά (;) να διαβάσει την ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΠΟΜΕΝΗ παράγραφο. Η οποία λέει (21 και αρχή 22):

Πάρα πολύ τους βοήθησε στην καλή διοίκηση της πόλης, ότι ενώ εθεωρείτο ότι υπάρχουν δύο ισότητες, και η μία αποδίδει το ίσο σε όλους, η δε άλλη το πρέπον στον καθένα, δεν αγνόησαν την χρησιμότερη ισότητα, αλλά αποδοκίμαζαν την ισότητα εκείνη, η οποία έκρινε άξιους των ιδίων αμοιβών και τιμών τους φαύλους, προτιμώντας εκείνη (την ισότητα) η οποία τιμά και τιμωρεί καθένα σύμφωνα με την αξία του.

Στην αμέσως επόμενη λοιπόν παράγραφο ο Ισοκράτης εξηγεί την κατάχρηση της ισότητας που συμβαίνει στην εποχή του, σε σύγκριση πάντα με τον καιρό του Σόλωνα και του Κλεισθένη.

Που λέει ότι η Δημοκρατία αυτοκαταστρέφεται (κάπως αστείο το ερώτημα για όποιον έχει διαβάσει ποτέ τον Αρεοπαγίτικο, ο οποίος αναφέρεται αποκλειστικά στην διάλυση της κοινωνίας και της πολιτείας); Αν και εξηγεί πως καταστρέφεται ή καταστράφηκε σε πολλές παραγράφους (12, 15, 16, 17), θεωρώ ότι το "η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται" πάρθηκε από την παράγραφο 18:

Πως γίνεται να επαινούμε και να ευνοούμε αυτό το πολίτευμα που έγινε η αιτία τόσων κακών και σήμερα φαίνεται να πηγαίνει προς το χειρότερο; Πως γίνεται να μην φοβόμαστε ότι, αφού η κατάσταση πάει προς το χειρότερο, δεν θα καταντήσουμε σε κατάσταση ακόμα πιο άσχημη από την εποχή εκείνη;

Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι όλα αυτά που απέτυχε να βρει ο κ. Σαραντάκος βρίσκονται ουσιαστικά σε μία σειρά. Είναι οι παράγραφοι 18, 20, 21 και 22 (στην παράγραφο 19 απλώς ζητά να του δώσουν σημασία και να προσέξουν τι λέει).

Υ.Γ: Για να προλάβω εξυπνάδες τύπων που η γνώση τους είναι όση και του κ. Σαραντάκου, ο Ισοκράτης είναι γνωστό ότι είναι δημοκρατικός. Στα περισσότερα έργα του, μεταξύ των οποίων και το συγκεκριμένο (παράγραφοι 56-70), υπερασπίζεται την δημοκρατία και κατηγορεί τις άλλες μορφές διακυβέρνησης. Η διαφωνία του είναι με την κατάντια της τότε δημοκρατίας (που εμφανώς έχει πολλά κοινά με το σήμερα).

5 σχόλια:

Κωνσταντίνος είπε...

Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς εντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ εξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.

Κωνσταντίνος είπε...

Η προηγούμενη ήταν η 20.

21-22:

Μέγιστον δ’ αὐτοῖς συνεβάλετο πρὸς τὸ καλῶς οἰκεῖν τὴν πόλιν, ὅτι δυοῖν ἰσοτήτοιν νομιζομέναιν εἶναι, καὶ τῆς μὲν ταὐτὸν ἅπασιν ἀπονεμούσης, τῆς δὲ τὸ προσῆκον ἑκάστοις, οὐκ ἠγνόουν τὴν χρησιμωτέραν, ἀλλὰ τὴν μὲν τῶν αὐτῶν ἀξιοῦσαν τοὺς χρηστοὺς καὶ τοὺς πονηροὺς ἀπεδοκίμαζον ὡς οὐ δικαίαν οὖσαν, τὴν δὲ κατὰ τὴν ἀξίαν ἕκαστον τιμῶσαν καὶ κολάζουσαν προῃροῦντο καὶ διὰ ταύτης ᾤκουν τὴν πόλιν

Κωνσταντίνος είπε...

18:

καίτοι πῶς χρὴ ταύτην τὴν πολιτείαν ἐπαινεῖν ἢ στέργειν τὴν τοσούτων μὲν κακῶν αἰτίαν πρότερον γενομένην, νῦν δὲ καθ’ ἕκαστον τὸν ἐνιαυτὸν ἐπὶ τὸ χεῖρον φερομένην; πῶς δ’ οὐ χρὴ δεδιέναι μὴ τοιαύτης ἐπιδόσεως γιγνομένης τελευτῶντες εἰς τραχύτερα πράγματα τῶν τότε γενομένων ἐξοκείλωμεν;

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση. Αξίζει αναδημοσίευση.

Cacofonix είπε...

Διόρθωσέ το σε παρακαλώ...

Ισοκράτης Βικιφθέγματα